2020 жылғы қаңтар-қарашада мал шаруашылығының жалпы өнімін шығару көлемі 110,0% нақты көлем индексімен 24,5 млрд.теңгені құрады.
Ауданда мал шаруашылығы қарқынды дамып келеді. Саланы қарқындату жөнінде қабылданған шаралардың нәтижесінде малдың, құстың барлық түрлерінің мал басының және өнім өндірісінің оң өсу үрдісі байқалады.
2020 жылдың 11 айында мал мен құс тірі салмақта союға 15.9 мың тонна сатылды, бұл 2019 жылдың сәйкес кезеңінен 21% - ға артық, 72.3 мың тонна сүт сауылды, өсім 1.9%, 126.8 млн.дана жұмыртқа алынды, бұл 20.8% - ға артық.
2020 жылдың 1 желтоқсанына мал басының саны:
ІҚМ — 54,3 мың бас, бұл 0,3% - ға артық, оның ішінде сиырлар 30,5 мың теңге, 0,8% - ға төмендеді, «Победа-Тайынша» ЖШС сиыр мал басының төмендеу себебі болды;
Қой мен ешкі — 57,0 мың бас, бұл 4,2% - ға артық;
Шошқа — 56,5 мың бас, өсім 6,2 %;
Жылқы — 13,5 мың бас, өсім 1,7%;
Құс — 850,5 мың бас, өсім 1,3%.
«ІҚМ етінің экспорттық әлеуетін дамыту» жобасын іске асыру шеңберінде шетелдік селекцияның 11,0 мыңнан астам бас асыл тұқымды мал басымен етті және сүтті бағыттағы 8 асыл тұқымды мал шаруашылығы жұмыс істейді: герефорд, ангус, симментал тұқымдары («Племзавод Алабота» ЖШС — 3133 бас, «Тайынша-Астық» ЖШС — 4098 бас, «Вишневское» ЖШС — 979 бас, «Победа-Тайынша» ЖШС — 369 бас, «Астық-STEM» ЖШС — 1041 бас, «Жақыпов» ШҚ — 502 бас, «Донецкое Нұрлы Жол» ЖШС — 400 бас, «Зеленые луга» ЖШС — 663 бас, «Хасенов К.Д.» ШҚ - 64 бас, «Есмағұлова» ФШ - 100 бас, «Шахар» ФШ-90 бас.
«ЫРЫС» бағдарламасы бойынша «Донецкое Нұрлы Жол» ЖШС 60 млн.теңге сомасына 1 жоба іске асырылды және симментал тұқымды 100 аналық ІҚМ басы сатып алынды, «Сыбаға» бағдарламасы бойынша «ERADYL GROUP» ЖШС абердин ангус тұқымының 34 басы сатып алынды, «Қарапайым заттар экономикасы» бағдарламасы бойынша «Villa Hunter» ШҚ 150 бас қазақ ақбас тұқымы сатып алынды.
Ауданда 7 тауарлы-сүт фермалары сүт өндіреді: «Тайынша-Астық» ЖШС — 4098 бас, «Дашка-Николаевка СК» ЖШС — 633 бас, «Донецкое нұрлы жол» ЖШС — 400 бас, «Новый труд» ЖШС — 501 бас, «Астық-STEM» ЖШС — 1041 бас, «Победа-Тайынша» ЖШС — 369 бас, «Зеленые луга» ЖШС — 663 бас. Ағымдағы жылдың 10 айында ауданның фермалары бойынша 1 жем сиырға орташа сауым 3383 кг құрады.
2021 жылға жоспарланған:
1) «EMC Agro Food» ЖШС 3000 басқа арналған сүт-тауар фермасын салу, инвестиция сомасы 12 млрд. теңгені құрайды, 80 жаңа жұмыс орнын құру;
2) «Астана-2010» ЖШС 600 басқа арналған сүт-тауар фермасын салу;
3) «Туған жер и К» ЖШС 100 басқа арналған сүт-тауар фермасы, мал шаруашылығы кешені жаңғыртылды, мал әкелу 2021 жылға жоспарланған.
ІҚМ бордақылау үшін 5100 басқа арналған 4 бордақылау алаңы құрылды: «Тайынша-Астық» ЖШС — 3000 бас, «Вишневское» ЖШС — 1500 бас, «Племзавод Алабота» ЖШС — 500 бас, «Жакупов» ШҚ — 100 бас.
Қой шаруашылығы негізінен Теңдік, Тихоокеан және Алабота ауылдық округтерінде дамыған. Қой мен ешкінің негізгі мал басы жеке аулаларда орналасқан.
«Қаратомар» ЖШС-де қой басының саны 3807 басты құрайды. 2018 жылы «Қаратомар» ЖШС 324 ярка, 50 еділбай тұқымды тұқымдық қошқар сатып алды.
Жылқы шаруашылығы. Жылқылар саны тұрақты өсуде, оларды өсіру бойынша асыл тұқымды шаруашылықтар құрылуда, ауданда өсірілген жылқыларға республиканың басқа өңірлері тарапынан сұраныстың өсуі байқалуда. Чкалов ауылдық округінде қымыз өндіру және құю цехы жұмыс істейді. Теңдік ауылдық округінде «Қаратомар» ЖШС шаруашылығында қымыз өндіру үшін мұғалжар тұқымды 637 бас жылқы ұсталады.
Шошқа шаруашылығы.
2018 жылы біржолғы 25 мың бас шошқа ұстайтын «ЕМС Агро» ЖШС шошқа кешені пайдалануға берілді, оның ішінде 14,0 мың бас бордақылауда.
Германия мен Ресей Федерациясынан 2165 бас асыл тұқымды шошқа әкелінді. Бүгінгі күні мал басының саны 26404 басты құрайды, оның ішінде 1868 бас-аналық мегежін. Шошқа кешені шошқа етін өндіруді 2019 жылғы мамырдан бастады, 2019 жылы 1,6 мың тонна шошқа еті өндірілді, ағымдағы жылдың 10 айында 4,2 мың тонна өндірілді.
Ағымдағы жылдың маусым айында айналы ферманың құрылысы басталды, жобаны іске асыру мерзімі 2020 — 2021 жылдар, жобамен шошқа кешенін біржолғы күтіп-бағудың 50 мың басына дейін, 100 мың басқа дейін шошқаларды бордақылау және жылына 10,0 мың тонна ет өндіру көзделген.
Сонымен қатар, ағымдағы жылы таза тұқымды шошқаларды өсіру мақсатында Ландрас тұқымды 200 бас шошқа және ірі ақ «EMC Genetic» ЖШС әкелінді.
Құс шаруашылығы. 2017 жылдан бастап "ПТФ Есіл" ЖШС құс фабрикасы жұмыс істейді, құс басының саны 543,7 мың басты құрайды, ағымдағы жылғы 10 айда 109,2 млн.дана жұмыртқа, 277,8 тонна құс еті өндірілді.
Ауданда 7 тауарлы-сүт фермалары сүт өндіреді: «Тайынша-Астық» ЖШС — 4098 бас, «Дашка-Николаевка СК» ЖШС — 633 бас, «Донецкое нұрлы жол» ЖШС — 400 бас, «Новый труд» ЖШС — 501 бас, «Астық-STEM» ЖШС — 1041 бас, «Победа-Тайынша» ЖШС — 369 бас, «Зеленые луга» ЖШС — 663 бас. Ағымдағы жылдың 10 айында ауданның фермалары бойынша 1 жем сиырға орташа сауым 3383 кг құрады.
2021 жылы «EMC Agro Food» ЖШС 3000 басқа арналған сүт-тауар фермасын салу жоспарланған, инвестиция сомасы 12 млрд.теңгені құрайды, 80 жаңа жұмыс орнын құру жоспарланған.
Сонымен қатар, ет және сүт бағытындағы 8 асыл тұқымды мал шаруашылығы жұмыс істейді, жыл басынан бері 743 бас асыл тұқымды ІҚМ сатылды: «Племзавод Алабота» ЖШС — 578 бас, «Тайынша — Астық» ЖШС — 165 бас.
«Ауыл шаруашылығы кооперативтері туралы» ҚР Заңын іске асыру мақсатында ауданда 19 ауыл шаруашылығы өндірістік кооперативі бар, оның ішінде: өсімдік шаруашылығы бойынша — 1 АШӨК, мал шаруашылығы бойынша — 11 АШӨК және сүт сатып алу бойынша — 7 АШӨК.
2020 жылы ауыл шаруашылығы кооперативтері 8,7 мың тоннадан астам сүт сатып алды. Сатып алынатын сүт Петропавл қаласының сүт өңдеу кәсіпорындарына «Маслодел» ЖШС және Көкшетау («Көкшетау гормолзавод» ЖШС, «Milk Project» ЖШС) сатылады. Сатып алумен 13 ауылдық округ қамтылды. Сүттің орташа сатып алу бағасы литріне 110 теңге.
Индикативті көрсеткіштердің бірі-тұқымды түрлендіру.
Тайынша ауданының аналық мал басының жалпы саны Статистика агенттігінің деректері бойынша 26033 басты құрайды. 2020 жылғы 15 қыркүйекке аналық бастың тұқымдық түрлендіруге қатысу үлесі аналық бастың жалпы санынан 10,7% немесе 2776 басты құрайды, бұл орташа облыстық көрсеткіштен 2,7% - ға төмен (орташа облыстық көрсеткіш 13,4% - ды құрады), қатысушы шаруашылықтардың саны 28, пайдаланылатын бұқалардың саны 124 бас, 14 бас талап етіледі, оның ішінде мерзімі өткен 3 бас.
Қаралым саны: 2118